Edirne’nin Aynalı Süpürgesi
Aynalı süpürgenin Edirne’ye ait düğün gelenekleri içerisinde yerini bulmuş bir kimliği vardır. Aynalı süpürde eskiden gelin kızların çeyizi için yapılırmış. Şimdilerde ise ancak hediyelik eşya kabilinden üretiliyor. Aynalı süpürge bir zamanlar yüzlerce kişinin ekmek yediği Trakya’nın can çekişen süpürgecilik geleneğine hayat öpücüğü veren son umudu.
Yöresel kök boyalardan iplerle, kurdelelerle motiflendirilmiş süpürgenin orta yerinde ve iki tarafında bir ayna bulunur. Adını buradan alıyor. Ama biz daha çok aynalı süpürgenin gelenek içerisindeki yerinden bahsedeceğiz.
Şimdilerde Edirne adetlerine raslamadığımız için, -di’li geçmiş zaman ekleriyle bahsedebiliyoruz devri saltanatındaki aynalı süpürgeden. Eskiden aynalı süpürgenin başında kabara adı verilen iri başlı bir çivi bulunurdu. Bu genç kız için bir temizik, saflık simgesiydi. Aynalı süpürge eğer ki evin dış kapısına asılmışsa; “Evimizde evlilik çağında kızımız var”, manası taşırdı. Gelin kızın sandığında aynalı süpürge konulması o kızın evine düşkün, eli iş tutan, becerikli ve temiz bir kız olduğunu anlatmak içindir.
Ama nüktedan bazı göndermeler de yapardı aynalı süpürge. Mesela, ev işini kıran gelin kızlar kayınvalidesinin geldiğini süpürgenin kendilerine doğru olan tarafından görürler de kendilerine çeki düzen verirlermiş. Kayınvalidesiyle küsen, sözünden incinen gelinler ise “dön de kendine bak” demek için süpürgenin karşıdaki kişiye bakan tarafında olan aynasını abartılı hareketlerle kayınvalidesine doğru tutarak bu hislerini anlatırlarmış.
1970’li yılların sonunda Almanya’dan izine gelenlerin getirdikleri, adına gırgır denilen ilk modern süpürgelerin yarattığı etkiyi mucize kabilinden izleyen bir halk olarak, şimdi televizyon reklamlarında envai çeşit özelliği olan süper süpürgeleri kanıksıyoruz. O süpürge otundan süpürgeler artık gerçek manasıyla kapı ardındalar.
