Mihran Hanım Konağı

Son yıllarda Edirne’de gözlemlenen turizm hareketliliği şehirdeki tarihi ve kültürel dokuyu çok daha önemli bir hale getirmiştir. Bu dokuyu kurtarmak ve işlevsel olarak kent belleğine kazandırmak için çalışmaların yoğunlaştığı yerlerin başında ise tarihi ortaçağa değin uzanan Edirne’nin kadim semti Kaleiçi geliyor. Birlikte yaşama kültürünün zamana mühür vurmuş mekanı olan Kaleiçi, Osmanlı ile Edirne’de yaşamış Rum, Ermeni ve Yahudi azınlığa ait çok sayıda seçkin sivil mimarlık örneğine ev sahipliği yapmaktadır. Edirne Kaleiçi’nde kurtarılmayı bekleyen çok sayıda tarihi ev için birbiri ardına projeler üretilirken, bu çalışmaların ilk örneklerinden biri olan Mihran Hanım Konağı elini taşın altına koymak isteyen kurum, kuruluş ve özel girişimciler için ilham olmaya devam ediyor.

Mihran Hanım Konağı, Giriş Katı © Enver ŞENGÜL
Küllerinden doğan semt…

Edirne Kaleiçi’nin neredeyse tamamını yok eden 1905 yılındaki yangın hafızalarda “Hakir-i Kebir” olarak yer etmiştir. Yangınlar birlikte tarihi ortaçağa uzanan kadim semtin tarihi ve kültürel dokusu neredeyse tümden kaybedilmiş, birlikte yaşama kültürünün, hoşgörünün mekanında sosyal doku sekteye uğramıştır. Osmanlı’nın çöküş yıllarının getirdiği maddi manevi zorluklara rağmen, semt dönemin Edirne Valisi Dilaverbey’in girişimleriyle kent dokusuna kazandırılmak üzere yeni baştan tasarlanmıştır. Fransız mimarların işbirliği ile hazırlanan imar planları, 1905 yangınının yaşattıkları da dikkate alınarak ızgara planlı hazırlanmıştır. 1908 yılında başlatılan bu imar hareketiyle birlikte, birbirini dik kesen ve bir cetvel gibi semtin bir ucundan diğer ucuna değin uzanan caddeler arasında bırakılmış büyük parsellerde dönemin kimlikli Edirne evleri bir bir yükselmeye başlamıştır.

Mihran Hanım Konağı, İkinci Kat © Enver ŞENGÜL
Mihran Hanım Konağı

1908 yılında başlatılan bu imar hareketiyle birlikte Kaleiçi’nde yükselen konaklardan biri de Mihran Hanım Konağı’dır. Konak çok kültürlü Osmanlı mimarisinin seçkin bir örneği olarak Ermeni ustalara yaptırılmış, içerisinde Edirnekari gibi çok kültürlülüğün yansıması olarak görülebilecek incelikli ve zengin süsleme öğelerine yer verilmiştir. Mihran Hanım Konağı üç katlı, ahşap malzemenin baskın kullanıldığı, bahçeli ve cihannümalı bir yapıdır. Odalar, sokaktan birkaç sıra merdivenle binaya girişi sağlayan çift kanatlı yüksekçe kapının ardındaki sofaya açılır. Ana girişin karşısında, sofanın gerisindeki iki sıra merdiven dizisi ortada buluşarak tek sıra halinde üst kata ulaşır. Bu katta bulunan odalar da orta sofaya açılacak şekilde bir diziliş gösterir. En üstte ise tüm Edirne panoramasını izlemeye olanak veren, cihannümalı bir kat yer alır. Konağın gerisinde Kaleiçi evlerinin genel özelliklerinden sayılabilecek, yüksek duvarlarla çevrili bir bahçe bulunmaktadır.

Mihran hanım Konağı © Dinçer ALABAŞOĞLU

Mihran Hanım Konağı’nın bilinen ilk sahibi Edirne’de hekimlik yapmış olan Vasil Mayısyan’dır. Edirne’deki konakların bazılarında rastladığımız gibi bu konak da uzun süre sahibinin mesleki unvanıyla anılmıştır : “Doktorun Evi”… Bugün yapıyı Mihran Hanım Konağı olarak isimlendirmekteyiz. Bunun sebebi ise 1938 tarihine ait ilk tapu kaydında doktorun eşi olan Mihran Mayrik Mayısyan adına rastlıyor oluşumuzdur. Konağın uzun yıllar Mihran Hanım tarafından kullanıldığını biliyoruz. Ta ki, hayata gözlerini yumana kadar…Onun vefatıyla birlikte konak tek varis olan kızı Virgin ( Nergis ) Hanım’a geçmiştir. Tarih 1961 yılını göstermektedir. Virgin Hanım’ın vefatından sonra ise varis bulunmadığından konak hazineye geçmiştir.

Mihran Hanım Konağı, Bahçe @ Mihran Hanım Konağı Sosyal Medya Sayfası

Bu devroluş sonrası konağın özgün mimarisi ciddi zarar görmüştür. Uzun seneler lojman olarak kullanılan konak, hal böyle olunca içi bölünerek ayrı konutlara dönüştürülmüştür. Konak 1995 yılında defterdarlık binası yapılacak arsanın karşılığı olarak Şaban Bey’e devredilmiştir. Buna rağmen kaderine terk edilen, zamanın ve çevre koşullarının ağır tahribatına açık şekilde Kaleiçi’nde tutunmaya çalışan yapı, yıkılmak üzereyken 2004 yılında restoratör ve müteahhit Celal ACAR tarafından satın alınmıştır.

Ödüllü Bir Konak

Celal ACAR yıkılmak üzere olan konağı 6 yıllık titiz bir çalışma ile aslına olabildiğince uygun bir şekilde elden geçirerek Edirne kent belleğine geri kazandırmıştır. Günümüz ihtiyaçlarına cevap verecek konforla donatılan konak 26 Nisan 2013’teki açılışından bu yana butik otel olarak hizmet vermektedir.

Mihran Hanım Konağı © Enver ŞEGÜL

Bugün Edirne’nin en seçkin butik otelleri arasında baş sırada gösterilen Mihran Hanım Konağı’nın öyküsü burada da sona ermemiştir. Konağın kent belleğine kazandırılması çalışmalarında girişimci Celal ACAR’a destek veren, Edirne’nin kent belleğini yazan bir diğer özel isim; sanat tarihi uzmanı ve fotoğraf sanatçısı Enver ŞENGÜL’ün de katkılarıyla konak Avrupa Komisyonu ve Europa Nostra tarafından her yıl verilen “Avrupa Korumacılık Ödülleri”ne aday olmuş ve 5 Mayıs 2014 yılında Viyana’da düzenlenen törenle “Özel Mansiyon Ödülü”ne layık görülmüştür.

Europe Nostra

Europa Nostra ( Avrupa Kültürel Miras Federasyonu ) Avrupa çapında, 50 ülkeden 250’nin üzerinde sivil toplum kuruluşunu birleştiren, uluslararası kültürel miras koruma örgütleri federasyonudur. Europe Nostra, 1963 yılında Avrupa Komisyonu’nca kurulmuş, 1991 yılında Avrupa Şatolar Birliği ile birleşmiştir. Bu birleşmeye rağmen Europa Nostra; 1998 yılında, Avrupa Komisyonu’nca koruma alanında şemsiye kuruluş olarak kabul edilmiştir.

Merkezi Hollanda’nın Lahey kentinde bulunan Europa Nostra, 1978 yılından beri Avrupa çapında bir ödüllendirme sistemi yürütmekte, Avrupa Birliği adına verilen bu ödüller aynı zamanda dünyanın da en prestijli kültürel miras koruma ödülleri arasında gösterilmektedir.

Mihran Hanım Konağı’na Kardeş Geliyor

Celal ACAR, bu kıymetli kültür mirasının Edirne kent belleğine kazandırılmasında rol oynayan en önemli isim, şüphesiz. Açıldığı günden bu yana Edirne turizmine hizmet eden, Türkiye ve dünya çapında önemli isimleri ağırlayan konak, şehrin bir manada tanıtım yüzlerinden biri olmuştur. Örneğin; Water Diviner filminin ön hazırlıkları için şehre gelen Russel CROWE bu hayranlığını defalarca dile getirerek konak özelinde Edirne ile ilgili  farkındalığı pekiştirmiştir.

Mihran hanım Konağı’na yeni kardeşler geliyor…

Bu farkındalığın şehre kattığı değeri gören Celal ACAR, Kaleiçi’nde kurtarılmayı bekleyen yeni yapıların peşine düşerek kent belleğine kazandırmak üzere yeniden kolları sıvadı. Vip Suit olarak hizmet veren Rabia Sultan Konağı ile Atatürkçü Düşünce Derneği’nin yanında önümüzdeki haftalarda butik otel olarak açılacak olan Celal Ağa Konağı ve yine yakın zamanda turizm amaçlı faaliyete geçecek, Papaz’ın Evi olarak da anılan Eski Şapel, Mihran Hanım’a kardeş olarak geliyor.

MİHRAN HANIM KONAĞI
Adres: Dilaver Bey Mah. Gazipasa Cad. No:30 Kaleici, 22100 Edirne
Telefon: (0284) 225 64 09
Facebookpinterestmail